Hoe wordt een stukje Tiffany kunst gemaakt?
Leuk weetje, Tiffany valt ook onder de noemer glas in lood, maar er komt geen loodstrip aan te pas!
Het ontwerp
Het maken van Tiffany begint met een ontwerp. Meestal teken ik iets wat ik in mijn hoofd heb. Vaak afgeleid uit de natuur, soms scroll ik wat door foto's of ik doe een idee op wandelend door de stad.
Alle 3D ontwerpen worden eerst gemaakt van papier. Klopt het? Past alles? Daarna maak ik een proefstuk van glas, eigenlijk maak ik altijd weer aanpassingen nadat het eerste glazen exemplaar een feit is. Soms zit dat in de maat, soms in de keuze van de breedte met de folie. Soms wil het gewoon op geen enkele manier kloppen en dan begin ik helemaal opnieuw of laat het idee varen.
Maak ik iets uit één kleur glas, wil ik meerdere kleurtjes. Maak ik de bodem er tijdens het proces al onder of doe ik dit nadat het stuk klaar is als laatste stap?
Glas uitzoeken!
Dat vind ik toch wel het leukste om te doen!
Glas uitzoeken voor het ontwerp wat ik ga maken. Ik heb veel te veel glas op voorraad en toch zoek ik soms net dat ene tintje wat niet in mijn glaskast staat. Dan bestel of haal ik toch weer glas bij. Nee, vertrekken bij de glashandel met dat ene plaatje glas lukt niet. Er gaan dan minstens weer tien plaatjes glas mee. Als ik een glasplaatje zie weet ik al wat ik er mee wil maken. Ik laat me soms dus ook verrassen door de glashandel door glas te bestellen en aan te geven dat ik een chaos aan kleurtjes wil die zij mogen uitkiezen. Wat een feest om dat glas dan uit te pakken!
De plannen en creaties vormen zich in mijn hoofd terwijl ik het glas uitpak. Heerlijk!
Glas snijden en slijpen
Het lekkerste geluid wat er is! Glas krassen en breken.
De glassnijder over het glas laten gaan is heerlijk om te doen. Soms breekt glas niet mooi of zitten er vlijmscherpe randjes aan na het breken. Ik laat het glas dan even langs de slijpmachine gaan om te voorkomen dat ik (maar weer eens) mijn handen openhaal aan het glas.
In tegenstelling tot een glas in loodraam is bij Tiffany het slijpen van het glas wel heel belangrijk! Na het slijpen pas ik alle stukjes en slijp nog wat meer als het nodig is of ik snij een stukje glas opnieuw.
Ik reinig de stukjes glas door ze door een afwassopje te halen, alle snijolie en andere resten waardoor de folie niet goed hecht worden zo verwijderd.
Folie aanbrengen rond het glas
De stukjes glas worden daarna in koperfolie gewikkeld. Een precies werkje. De tin hecht alleen aan de folie, een oneffenheid blijft zichtbaar, vloeiende lijnen zijn belangrijk, scheurtjes repareren is echt noodzakelijk voor het mooiste eindresultaat.
Ik wikkel de folie om het glas en ga er daarna al met mijn vingers langs om het tegen het glas te duwen. Mijn ervaring is dat de folie scherper is dan glas, al regelmatig mijn vingers opengehaald tijdens het verwijderen van folie wat niet helemaal naar mijn zin om het glas heen zat. Daarna strijk en duw ik met een gladstrijker de folie stevig aan. De folie moet goed hechten aan het glas. Een precies en tijdrovend werkje.
De eerste soldeerpunten
Nadat alle stukjes glas in de folie zijn gezet leg ik alles passend tegen elkaar aan of zet ze in de mal, ligt er maar net aan wat ik aan het maken ben. Dan breng ik op een paar plekjes soldeerwater aan en breng daar een druppel tin aan om alles aan elkaar te verbinden. Ik zorg dat alles eerst aan elkaar vast zit zodat ik het voorwerp wat ik aan het maken ben ook kan oppakken en in een bepaalde hoek kan houden.
Solderen
Dan komt het leukste stukje! Alle folie in de tin zetten. Hier is de temperatuur erg belangrijk. Te koud en je krijgt stroperige lijnen die er niet mooi vloeiend uitzien, te warm geeft kans op barstjes in het glas of de folie verbrand. Soms is het zoeken wat de beste temperatuur is.
Wat ik zelf erg mooi vind is "beading" het maken van heuveltjes en een goed gevulde laag tin creëren op de randen. Het maakt het werk stevig en geeft een mooi afgerond effect. Deze techniek kost veel tijd en precisie maar het resultaat is er dan ook naar! Als voorbeeld, een Tiffany Lotus theelichthouder kost vijf tot zes uur werk als alles gaat zoals het moet gaan. In mijn Tiffany werken zit geen C-lood, alles is met folie en tin gecreëerd .
Afwassen en patineren
Weer afwassen! Al het soldeerwater wordt op deze manier verwijderd. Soldeerwater kan het glas aantasten en heeft ook effect op het werk later. Met een kwastje breng ik patina aan op de soldeerlijnen. Dat geeft de donkere kleur aan de tin en laat het glas goed tot zijn recht komen. En weer gaat het glas door een sopje, patineer is een zuur wat ook het glas kan beïnvloeden en beschadigen. Wil ik de lijnen donkerder dan herhaal ik het patineerproces.
Afwerking en onderhoud!
Nadat alles goed gedroogd is worden de lijnen vaak wat dof, ik was het kunstwerkje dan af met autoshampoo en behandel het daarna met meubelwas. Dan glanst het weer prachtig!
Dit is ook gelijk de beste onderhoudstip. Mild sopje zoals autoshampoo en spray met meubelwas, uitwrijven, oppoetsen en klaar! Al is het verouderde effect ook mooi, het is maar net wat je voorkeur heeft.
Het leuke van beide ambachten meester zijn!
Tiffany en glas in lood is ook mooi te combineren samen. Fijn glaswerkje met de Tiffany techniek en daar omheen glas in lood maken. Alles kan!